Koncepcja powiÄzania mĂłzgu i umysĹu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

chorobę. Skoro jednak geny powodujące starzenie się mają wyrazny pozytywny wpływ na wczesne
stadia rozwojowe, nie ma sensu blokowanie ich działania. Dynamiczne interakcje wewnątrz organizmu
są tak skomplikowane, że naprawa jednego bez uszkadzania innego jest niemożliwa. [s. 213]
2.9.3. Stres i pamięć: Odkrycie związku między mechanizmem reakcji na stres a mózgiem
pozwoliło na nowe spojrzenie na wzajemne zależności między umysłem a zdrowiem fizycznym.
Wiadomo, że kora mózgowa oddziałuje na niewielką strukturę u nasady mózgu, zwaną podwzgórzem,
która bierze udział w regulacji procesów fizjologicznych organizmu. Podwzgórze z kolei wpływa na
przysadkę mózgową, a ta pobudza korę nadnerczy do wydzielania glukokortykoidów, które biorą
udział w reakcji na stres. Te połączenia między mózgiem a ciałem przekonały wiele osób, że nasz
stan psychiczny może mieć wpływ na fizjologiczne funkcje organizmu, a więc i na stan zdrowia. [s.
223]
http://kognitywistyka.prv.pl
16
M. KASPERSKI, Koncepcja powiązania mózgu i umysłu wg M.S. Gazzanigi...
17
2.9.3.1. Związki chemiczne uwalniane podczas reakcji na stres pobudzają tę część mózgu (tzn.
hipokamp, przyp. M.K.), być może więc pamięć (za którą właśnie hipokamp jest
odpowiedzialny, przyp. M.K.) staje się wyjątkowo dobra bezpośrednio po gwałtownym stresie.
Mogłoby to wyjaśniać, dlaczego ludzie zachowują niezwykle żywe wspomnienia z czasu, gdy spotkał
ich nagły, nieprzyjemny wypadek. [s. 224]
2.9.3.2. Wyniki badań Sapolsky ego (dr Robert Sapolsky z Uniwersytetu Stanford, przyp. M.K.)
skłaniają do wzięcia pod uwagę również ujemnego wpływu reakcji na stres, na tę strukturę mózgu,
związanego z innym aspektem funkcjonowania hipokampu. Sapolsky badając szczury odkrył, że
długotrwałe działanie glukokortykoidów przyspiesza obumieranie komórek hipokampu. (...) Sapolsky
wyjaśnia to zjawisko za pomocą zapoczątkowanego przez stres efektu kaskady, a prowadzącego do
obniżenia sprawności umysłowych, takich jak pamięć przestrzenna. [s. 224]
2.9.3.3. M.K.: Dwa powyższe punkty można spróbować odnieść do zjawiska demencji
starczej, czyli zapominania przez osoby starsze tego, co aktualnie się dzieje na rzecz
nadmiernej skłonności do opowiadania przedawnionych, stresowych wydarzeń, jak np.
doświadczenia II wojny światowej.
2.10. Wnioski
W mózgu współczesnego człowieka ogromna liczba szlaków nerwowych, umożliwiających
różnorodność zachowań i strategii poznawczych, dopasowuje się do różnych sytuacji
środowiskowych, rozpoczyna się proces selekcji. To, co wygląda na uczenie się, jest w istocie
przeszukiwaniem ogromnej kartoteki szlaków nerwowych i związanych z nimi strategii w poszukiwaniu
takiej, która pozwoli na najlepszą reakcję na wyzwanie środowiska. [s. 233]
3. Konsekwencje
Konsekwencjami tezy Gazzanigi są m.in.:
3.1. Pomysł zastosowania zasad biologii do problemów psychicznych stawia pod znakiem zapytania
całą dotychczasową filozofię życiową, włączając w to rolę osobistych sukcesów, inteligencji i zdobytej
wiedzy. [s. 15]
3.2. Jak kilka lat temu stwierdził Daniel Dennett: psychologowie będą musieli ustąpić pola
biologom . (...) Będziemy musieli pogodzić się z przykrym wnioskiem, że większa część tego, co
uważaliśmy za teorię uczenia się [...] nie mieści się wcale w zakresie psychologii, ale są to spekulacje
z zakresu biologii ewolucji. [s. 77] (Choć sam Dennett uważa, że teoria selekcji posunęła się za
daleko i że trudno uwierzyć, by uczenie się nie było wynikiem instrukcji otrzymywanych przez
organizm ze środowiska. [s. 77])
3.3. Implikacja dla pedagogiki: Powinna badać okresy krytyczne i szczytowe (o których
Gazzaniga nie pisze, ale o których istnieniu można wnioskować) dla rozwoju człowieka i
dostarczać im odpowiednich bodzców. W rezultacie też, odpowiednia manipulacja bodzcami
może odpowiednio wpłynąć na rozbudowę systemu mózgu, czyli w ostateczności umysłu, np.
w celu uzyskania człowieka z pewnymi, konkretnymi cechami umysłowymi, czy też [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy