Salustiusz Wojna z Jogurta

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

najlepszych jednostek, że przez uczciwość, a nie przez nieuczciwe
praktyki spodobał się znakomitemu mężowi Publiuszowi Scypionowi i
że dzięki tym samym właśnie zaletom, a nie ze względu na brak
własnych dzieci adoptował go Micypsa i ustanowił współdziedzicem
tronu; że zresztą, im więcej dobrych i dzielnych czynów dokonał, tym
mniej serce jego jest w stanie ścierpieć krzywdę; że Adherbal podstępnie
czyhał na jego życie i że dowiedziawszy się o tym, stanął w poprzek jego
zbrodniczemu planowi; że naród rzymski nie postąpi ani słusznie ani
dobrze, jeśli nie pozwoli mu postąpić w myśl prawa narodów. W końcu
oświadczył, że w krótkim czasie wyprawi posłów do Rzymu dla
omówienia wszystkich spraw. Na tym obie strony się rozchodzą. Jeśli
idzie o Adherbala, to nie było możności rozmówienia się z nim.
23. Jugurta upewniwszy się, że posłowie opuścili już Afrykę, a nie
mogąc zdobyć Cyrty szturmem z powodu obronnego z natury jej
położenia, otacza mury wałem i rowem, buduje wieże, i wzmacnia je
załogami, prócz tego dniem i nocą próbuje przemocy lub podstępu;
obrońców murów raz nęci widokami nagród, raz stara się nastraszyć,
swoich zagrzewa do męstwa i zapala: jednym słowem z energią czyni
wszelkie przygotowania do akcji. Adherbal widząc, że cały jego los
zawisł nad przepaścią, że nieprzyjaciel jest zawzięty, że nadziei na
pomoc nie ma żadnej, a wojny nie da się przewlekać z powodu braku
niezbędnych środków, wybrał spośród tych, którzy zbiegli z nim do
Cyrty, dwóch najbardziej przedsiębiorczych i wiele im obiecując i żaląc
się na swój los nakłonił do tego, że przedarłszy się przez umocnienia
nieprzyjacielskie, dotarli nocą do morza, a stamtąd do Rzymu.
24. Numidyjczycy w kilku dniach wykonują zlecenia; list Adherbala
odczytano na głos w senacie; treść jego była następująca:
,,Nie z mojej winy, senatorowie, raz po raz zwracam się do was z
prośbami, lecz zmusza mnie do tego gwałt Jugurty, którego ogarnęła tak
wielka chęć zniszczenia mnie, że nie liczy się ani z wami ani z bogami
nieśmiertelnymi, krwi mojej nade wszystko pożąda. Oto mnie,
sprzymierzeńca i przyjaciela narodu rzymskiego już piąty miesiąc trzyma
w oblężeniu armia Jugurty i nic mi nie pomagają ani dobrodziejstwa
wyświadczone przez ojca mego Micypsę ani wasze uchwały; sam nie
wiem, co więcej mi dokucza, miecz czy głód. Więcej pisać o Jugurcie
odradza ma nieszczęsna dola wszak już poprzednim razem
przekonałem się, że nieszczęśliwi mało znajdują wiary chyba jedynie
to, że zdaję sobie sprawę z tego, że godzi on wyżej niż w moją tylko
osobę i że nie spodziewa się, żeby mógł równocześnie zachować waszą
przyjazń i moje królestwo. Co z tych dwu rzeczy większą ma dla niego
wagę, to dla nikogo nie jest tajemnicą. Albowiem najpierw zabił brata
mojego Hiempsala, następnie mnie wygnał z królestwa mojego ojca. Ale
przyjmijmy, że były to nasze prywatne krzywdy nie mające z wami nic
wspólnego. Teraz jednak wasze państwo orężem opanował, a mnie,
któregoście wy władcą nad Numidyjczykami ustanowili, trzyma
zamkniętego pierścieniem oblężenia; ile sobie cenił słowa posłów,
okazuje niebezpieczne położenie, w jakim ja się znajduję. Cóż jeszcze
pozostało, czym by go można było poruszyć, prócz waszej siły? Co do
mnie, to wolałbym, żeby i to co piszę i to na co się poprzednio w senacie
żaliłem, raczej okazało się kłamstwem, niż, żeby nieszczęście moje dało
świadectwo prawdzie mych słów. Lecz ponieważ na to świat
przyszedłem, żeby na mej osobie Jugurta urządzał pokaz swych zbrodni,
nie wypraszam się już od śmierci ani udręczeń, lecz błagam jedynie o to,
żebym się nie dostał pod władzę osobistego mego wroga i nie poszedł na
tortury. Z królestwem Numidii, które jest waszą własnością, róbcie co
chcecie, lecz mnie wyrwijcie z rąk bezbożnych, zaklinam was na
majestat waszego państwa, na świętość przyjazni, jeśli choć cień pamięci
dziadka mojego Masynissy pozostał w waszej duszy".
25. Byli tacy, którzy po odczytaniu tego listu głosowali [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy